Λουτράκι: Ποιός ήταν ο Καπετάν Πελοπίδας, Παντελής Λάσκας

Πέρασαν 67 χρόνια που τα χαράματα της 21 Οκτώβρη του 1948, έπεφτε νεκρός σε ενέδρα χιτών και χωροφυλάκων του χωριού Δαύλεια Βοιωτίας, ο Παντελής Λάσκας, ο καπετάνιος Πελοπίδας, μία απ τις ηρωικότερες και θρυλικές μορφές των δύο ένοπλων αγώνων (ΕΛΑΣ-ΔΣΕ)...


Γεννήθηκε στο Λουτράκι το 1915. Οταν ήταν 10χρονο παιδί, τα αδέλφια του Βασίλης και Πέτρος προσχώρησαν στο επαναστατικό κίνημα, όπου αναδείχτηκαν σε ηγετικές μορφές στην Αργολιδοκορινθία.

Ο Βασίλης που σκοτώθηκε στα Γεράνεια την 1/5/42 σε σύγκρουση με όργανα των καταχτητών (χωροφύλακες) είχε από το 1930 μέχρι το θάνατο του έξι καταδίκες για την αγωνιστική του δράση και είχε εκτίσει 32 μήνες φυλακή και 24 εξορία. Ο Πέτρος, υποψήφιος βουλευτής του ΚΚΕ το 1932 στην Αργολιδοκορινθία, εκτελέστηκε στο Κούρνοβο στις 4/6/43 με την Ακροναυπλιώτικη φρουρά, σέρνοντας πρώτος το χορό. Μέχρι τότε είχε κι αυτός εννέα χρόνια φυλακή. Η αδελφή τους η Μαρίνα, δολοφονήθηκε με άγρια βασανιστήρια από Γερμανούς και ταγματασφαλίτες στο Λιγουριό της Αργολίδας αρχές Ιούνη του '44, ως στέλεχος του ΕΑΜ.

Η σεμνότητα και ο πραγματικός κομμουνιστικός χαρακτήρας του Παντελή Λάσκα, που δοξάστηκε σαν ΠΕΛΟΠΙΔΑΣ, δεν επέτρεψαν να δημιουργηθεί θόρυβος και φασαρία γύρω από τα όνομά του. Η κοπιώδης όμως γνωριμία με το αγωνιστικό του οδοιπορικό και η ολοκλήρωση της ιστορικής του βιογραφίας, μας κάνουν να μιλάμε πλέον για ένα ηγετικό στέλεχος πλάι στα κορυφαία στελέχη της Αντίστασης, του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ. Η παλικαριά και η πολεμική του τέχνη, στάθηκαν απαράμιλλες. Ελαβε μέρος σ' όλες τις μάχες στη Ρούμελη στο ξεκίνημα (Ρεκά, Γοργοπόταμο, Μικρό Χωριό, Κρίκελο, εκστρατεία Ζέρβα κλπ).

Πέρασε στην Πελοπόννησο (22-6-43) ως καπετάνιος και αρχηγός του πρώτου Στρατηγείου Πελοποννήσου. Πολιτικές σκοπιμότητες και ισορροπίες δεν του επέτρεψαν να βάλει τις βάσεις του αντάρτικου εκεί, στο ύψος της Ρούμελης. Ανακλήθηκε μετά τρεις μήνες και τοποθετήθηκε καπετάνιος του τάγματος ασφαλείας του ΓΣ του ΕΛΑΣ.

Ξαναπέρασε με τον Αρη στον Μοριά (22-4-44), όπου ως καπετάνιος των αντάρτικων δυνάμεων στη Β. Πελοπόννησο (8η Ταξιαρχία), προσπάθησε να κερδίσει το χρόνο της απουσίας του, καθιστώντας εκεί τον ΕΛΑΣ αξιόμαχο και ικανό να κατακτήσει την Εθνική Λευτεριά και Λαϊκή Εξουσία.

Ως καπετάνιος του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ Αργολιδοκορινθίας, πήρε μέρος στις μάχες του Δεκέμβρη του '44 στην Αθήνα.(Μακρυγιάννη, Μεταξουργείο, Κολωνός). Βλέποντας ότι η συμφωνία της Βάρκιζας αφόπλιζε το κίνημα, συμπαρατάχτηκε με την κίνηση του Αρη Βελουχιώτη. Το τεράστιο κύρος και η ιστορία της οικογένειάς του, ο σεβασμός που του αναγνώριζαν οι πάντες, ενίσχυσαν πολιτικά και ηθικά τον Αρη, που στο πρόσωπο του Πελοπίδα γνώρισε τον πολυτιμότερο και ικανότερο σύντροφο και συνεργάτη του.

Με ιδιαίτερη λαχτάρα και χαρά βρέθηκε στην πρώτη ομάδα των ένοπλων καταδιωκόμενων της Φθιώτιδας, από τον Απρίλη του 1946. Οι μεγάλες οργανωτικές, πολιτικές και στρατιωτικές του αρετές, συντέλεσαν το τμήμα Πελοπίδα - Μπελή - Παλαιολόγου, να χαρακτηρίζεται από το ΓΕΣ, σαν το τμήμα που άλλαξε την κατάσταση στη Ρούμελη, καθιστώντας το ΔΣΕ Ρούμελης την πιο αξιόμαχη και υπολογίσιμη αντάρτικη δύναμη.

Ελαβε μέρος σε πολλές μάχες σε Ευρυτανία, Φθιώτιδα, Βοιωτία και αναδείχτηκε πάλι με το σπαθί του πολέμαρχος και του νέου αντάρτικου. Οταν σκοτώθηκε, ήταν διοικητής του 1 Τάγματος Παρνασσίδας.

Στη μνήμη του μέλη και φίλοι του Συλλόγου των απογόνων της ΕΑ και του ΔΣΕ του Παραρτήματος Λουτρακίου - Περαχώρας, προσφέρουν στην τοπική οργάνωση του ΚΚΕ 50 ευρώ.

Βιογραφικό

Νεανικά χρόνια
Ο Παντελής Λάσκας γεννήθηκε στο Λουτράκι το 1915. Ήταν γιγαντόσωμος και λιγομίλητος. Τα μεγαλύτερα αδέλφια του Βασίλης και Πέτρος προσχώρησαν στο κομμουνιστικό κίνημα, όπου αναδείχτηκαν σε ηγετικές μορφές στην Αργολιδοκορινθία. Ο Βασίλης σκοτώθηκε στα Γεράνεια την 1/5/42 σε σύγκρουση με όργανα των κατακτητών. Ο Πέτρος, υποψήφιος βουλευτής του ΚΚΕ το 1932 στην Αργολιδοκορινθία, εκτελέστηκε στο Κούρνοβο στις 4/6/43 με την Ακροναυπλιώτικη ομάδα μαζί με τους 106 αγωνιστές. Η αδελφή του Μαρίνα, δολοφονήθηκε μετά από άγρια βασανιστήρια από Γερμανούς και ταγματασφαλίτες στο Λιγουριό της Αργολίδας αρχές Ιούνη του '44, ως στέλεχος του ΕΑΜ.

Ο Παντελής Λάσκας εντάχθηκε από μικρή ηλικία στο ΚΚΕ, ανέπτυξε κομματική δράση και διώχθηκε την περίοδο της Δικτατορίας του Μεταξά. Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο πολέμησε στο Αλβανικό μέτωπο και μετά την κατάρρευση του μετώπου επέστρεψε στην Αθήνα.

Στην Εθνική Αντίσταση
Στην αρχή της κατοχής προσπάθησε να συγκροτήσει αντιστασιακή ομάδα στην Περαχώρα Κορινθίας, αλλά η προσπάθεια τελικά απέτυχε. Αμέσως μετά, με οδηγία του ΚΚΕ, θα μεταβεί στη Ρούμελη για να ενταχθεί στις εκεί αντιστασιακές ομάδες. Ήταν από τους πρώτους που εντάχθηκε στην αντάρτικη ομάδα του Άρη Βελουχιώτη τον Ιούνιο του 1942 με το όνομα Πελοπίδας. Έλαβε μέρος σε όλες τις μάχες στο ξεκίνημα του ΕΛΑΣ στη Ρούμελη (Ρεκά, Κρίκελλο, Γοργοπόταμο, Μικρό Χωριό).[3] Αργότερα έγινε καπετάνιος του ΕΛΑΣ στη Στερεά Ελλάδα και ήταν από τα κορυφαία στελέχη της Αντίστασης.

Τον Ιούνιο του 1943 πέρασε στην Πελοπόννησο μαζί με τους καπετάνιους Παπούα και Ωρίωνα για να οργανώσουν τον ΕΛΑΣ που δρούσε εκεί. Ο Πελοπίδας έγινε καπετάνιος και αρχηγός του πρώτου Στρατηγείου Πελοποννήσου του ΕΛΑΣ. Όμως, πολιτικές σκοπιμότητες και ισορροπίες δεν επέτρεψαν να οργανωθεί εκεί ο ΕΛΑΣ, όπως στη Ρούμελη. Ανακλήθηκε μετά από τρεις μήνες και τοποθετήθηκε καπετάνιος του τάγματος ασφαλείας του ΓΣ του ΕΛΑΣ. Ξαναπέρασε με τον Άρη στον Μοριά τον Απρίλιο του 1944, όπου ως καπετάνιος των αντάρτικων δυνάμεων στη Βόρεια Πελοπόννησο (8η Ταξιαρχία), προσπάθησε να κερδίσει το χρόνο της απουσίας του, καθιστώντας εκεί τον ΕΛΑΣ αξιόμαχο.

Δεκεμβριανά - Βάρκιζα
Περέμεινε στην Πελοπόννησο μετά την απελευθέρωση και έλαβε μέρος στα Δεκεμβριανά. Ως καπετάνιος του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ Αργολιδοκορινθίας πολέμησε στην Αθήνα στις μάχες στου Μακρυγιάννη, στο Μεταξουργείο και στον Κολωνό. Μετά την ήττα του ΕΛΑΣ στα Δεκεμβριανά αποχώρησε από την Αθήνα με το σύνταγμά του για την Πελοπόννησο. Βλέποντας ότι η συμφωνία της Βάρκιζας αφόπλιζε το λαϊκό κίνημα, συμπαρατάχτηκε με την κίνηση του Άρη Βελουχιώτη και τον ακολούθησε μέχρι το θάνατό του στη Μεσούντα στις 15 Ιούνη του 1945.

Στον Εμφύλιο Πόλεμο
Μετά τον θάνατο του Άρη στη Μεσούντα (15-6-1945) κρύφτηκε στις βουνοκορφές της Ρούμελης και βρέθηκε στην πρώτη ομάδα των ένοπλων καταδιωκόμενων της Φθιώτιδας, από τον Απρίλη του 1946. Οι μεγάλες οργανωτικές, πολιτικές και στρατιωτικές του αρετές, συντέλεσαν ώστε το τμήμα Πελοπίδα - Μπελή - Παλαιολόγου, να χαρακτηρίζεται από το ΓΕΣ, σαν το τμήμα που άλλαξε την κατάσταση στη Ρούμελη, καθιστώντας το ΔΣΕ Ρούμελης την πιο αξιόμαχη και υπολογίσιμη αντάρτικη δύναμη.

Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες σε Ευρυτανία, Φωκίδα, Φθιώτιδα, Βοιωτία και αναδείχτηκε πάλι με το σπαθί του καπετάνιος του ΔΣΕ. Τα χαράματα της 21 Οκτώβρη του 1948, έπεφτε νεκρός σε ενέδρα αποσπάσματος εθνοφυλακής και χωροφυλάκων στο χωριό Δαύλεια Βοιωτίας. Όταν σκοτώθηκε, ήταν διοικητής του 1ου Τάγματος Παρνασσίδας.